14 grudnia 2019 zakończył się cykl warsztatów muzyki ludowej, które odbywały się w naszej szkole w tym roku szkolnym
JAN KMITA
to skrzypek pochodzący z „mikroregionu kajockiego”- wsi Przystałowice Małe, leżącej na północ od Przysuchy. Urodzony w 1936 r. reprezentuje starą, archaiczną manierę gry charakterystycznych dla regionu oberów zwanych niekiedy mazurami. Grę na skrzypcach zaczynał będąc kilkuletnim chłopcem, przysłuchując się melodiom wygrywanym podczas wesel czy zabaw w remizie, by już w wieku dwunastu lat wystąpić po raz pierwszy jako skrzypek weselny.
Cechuje go żywiołowa, transowa improwizacja na temat znanych w regionie motywów. Swą muzyczną opowieść snuje już od ponad sześćdziesięciu lat. W przeciągu swej kariery grywał zarówno jako solista, jak i współtworząc kapele wraz z rozmaitymi muzykantami z regionu: z harmonistą Janem Michalskim z Klwowa, z Florianem i Józefem Porczkami z Nieznamierowic, z Mieczysławem Gwiazdą z Ligęzowa, z Walentym i Mieczysławem Kędzierskimi ze Rdzuchowa, ze Stanisławem Rojkiem z Przysuchy, ze Stanisławem Przybyszewskim ze Skrzyńska, ze Sławomirem Lesiakiem i z Tadeuszem Lipcem z Wygnanowa. Od wielu lat grywa również z zespołem śpiewaczym „Gołcunecki” z pobliskiej wsi – Gałki Rusinowskie, oraz w duecie ze śpiewaczką Marią Siwiec lub Marią Pęzik.
Skrzypek jest kilkukrotnym laureatem Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu oraz wielu regionalnych i ogólnopolskich imprez folklorystycznych. W 2015 roku wraz z kapelą został uhonorowany Nagrodą im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. W swoim repertuarze posiada wiele charakterystycznych dla regionu melodii mazurkowych, zwanych oberkami „ciągłymi”.
Unikatowy styl gry Jana Kmity od lat przyciąga wielu młodych ludzi zainteresowanych tradycjami polskiej wsi, którzy próbują zgłębić tajniki warsztatu mistrza. Gości ich w swoim domu w Przystałowicach oraz przekazuje swoje umiejętności podczas warsztatów w różnych miastach Polski.
Wielokrotnie występował podczas festiwali i imprez folklorystycznych – zarówno regionalnych, jak i ogólnopolskich – podczas których został uhonorowany licznymi nagrodami, m.in. w konkursie Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, gdzie zdobył pierwszą nagrodę z harmonistą Tadeuszem Lipcem w 2015r.
Kapela Jana Kmity w roku 2015 została uhonorowana Nagrodą im. Oskara Kolberga ”Za zasługi dla kultury ludowej”, uznając kajockiego skrzypka za wybitnego przedstawiciela środowiska kultury tradycyjnej. W 2017 roku Jan został stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
MARIA SIWIEC
to jedna z najwybitniejszych współczesnych śpiewaczek ludowych w Polsce. Jej sztukę wokalną charakteryzują: naturalna emisja, archaiczne skale muzyczne (wcześniejsze niż używana dziś powszechnie skala dur-moll) i podziały rytmiczne. Zdobyła uznanie jako solistka, członkini i kierowniczka zespołu Gołcunecki, Pani Maria to również doskonała tancerka ludowa oraz mistrzyni i popularyzatorka tradycji muzycznych południowego Mazowsza.
Repertuar Marii Siwiec jest bardzo szeroki: pieśni roku obrzędowego i liturgicznego (w tym nieskodyfikowane nabożne) oraz improwizowane piosenki i przyśpiewki. W nich właśnie wyraża się niezwykła jak na dzisiejsze czasy kultura muzyczna, w której oberki i mazurki biorą nutę ze śpiewu.
Dzięki naturalności, komunikatywności i mistrzostwu pani Marii „nuta gałecka” staje się obecnie przedmiotem studiów młodych, a pochodzących najczęściej z miast, adeptów szlachetnego rzemiosła polskiej muzyki tradycyjnej. Przedmiotem troski samej Siwcowej, jak i jej muzycznych przyjaciół jest zainteresowanie tą nutą młodych Gałczan.
Prowadzi warsztaty śpiewu. W roku 2014 była stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a w 2015 roku laureatką Nagrody im. Kolberga za zasługi dla kultury ludowej.
Warsztaty zorganizowali i współprowadzili:
Mateusz Niwiński – skrzypce ludowe
Agnieszka Niwińska – bęben obręczowy
Państwo Niwińscy współtworzą Kapelę Niwińskich. Muzycy interesują̨ się̨ przede wszystkim muzyką taneczną Radomszczyzny, szczególnie mikroregionu Kajoków i Powiśla Maciejowickiego. Melodii, maniery wykonawczej, brzmienia, etosu muzykanckiego uczą̨ się̨ od mistrzów ludowych podczas bezpośrednich z nimi spotkań. Muzykę̨, którą studiują̨ wykonują̨ najchętniej w formie nie aranżowanej, podczas spontanicznych sytuacji tanecznych.
Czesław Pióro – taniec ludowy
Jest radomianinem pasjonującym się polskimi tańcami tradycyjnymi, szczególnie ze swoich rodzinnych okolic. Uczył się od wiejskich tancerzy z regionu radomskiego, kurpiowskiego i wielkopolskiego, a także Piotra Zgorzelskiego oraz Grzegorza Ajdackiego. Jest współinicjatorem Radomskiej Inicjatywy Oberkowej, realizującej potańcówki i warsztaty taneczne w Radomiu. Prowadził warsztaty taneczne w ramach imprez: OberRok, Radomskie Hulanie i Zawirowania Radomskie. Występował jako tancerz przy zespole „Prusinowski Kompania” na festiwalu w Rudolstadt. Współpracuje z Kapelą Niwińskich jako tancerz i wodzirej, prowadząc warsztaty taneczne, animując potańcówki i wesela przy tradycyjnej muzyce i zabawach.
Zajęcia warsztatowe z mistrzami sztuki ludowej prowadzone były w naszej szkole od początku października.
W koncercie podsumowującym warsztaty muzyczne mogliśmy usłyszeć oberki i mazurki ludowe w wykonaniu zespołu w składzie:
Maria Siwiec – śpiew,
Jan Kmita – skrzypce
Mateusz Niwiński – skrzypce
Jan Tarkowski – wiolonczela
Agnieszka Niwińska – bęben obręczowy
Uczennice pani Marii Siwiec – oprócz śpiewu, zaprezentowały również teatralne przedstawienie kukiełkowe, przygotowane przez panią Magdalenę Dulny.
W koncercie wzięli udział również uczniowie naszej szkoły.
Na skrzypcach zagrały uczennice pani Anny Sobkiewicz i pani Magdaleny Grabowskiej.
Śpiew i taniec ludowy zaprezentował zespół ludowy „Borki” prowadzony przez panią Iwonę Sosnowską. Zespołowi akompaniował na akordeonie pan Karol Sionek, na klarnecie zagrała uczennica Gabriela Porczyńska.
Żródła:
– Jan Kmita – skrzypek ludowy z Przystałowic Małych https://www.facebook.com/pages/category/Musician-Band/Jan-Kmita-skrzypek-111935279221027/
– Maria Siwiec – śpiewaczka ludowa z Gałek Rusinowskich https://www.facebook.com/siwcowa
– Mateusz Niwiński https://www.facebook.com/kapelaNiwinskich
– Czesław Pióro (taniec ludowy) https://www.polskieradio.pl/8/478/Artykul/2214714,Z-milosci-do-tradycji-Radomska-Inicjatywa-Oberkowa